Dünya üzerinde pek çok ülkede hükümetler zenginler üzerindeki baskılarını yoğunlaştırıyor. İsviçre’nin Cenevre kantonunda devlet 3 milyon frankın üzerinde varlığı olan vatandaşlardan almak istediği servet vergisi tutarını 10 yıllık bir dönem için yüzde 1’den yüzde 1.5’e çıkarmak istediğini açıkladı.
Referanduma sunulan söz konusu yasa tasarısı parlamentodaki sol partiler ve sendikalar tarafından desteklenirken, asıl amaç pandemi ile azalan vergi gelirlerini artırmak olarak belirlendi.
Vatandaşlara yapılan referandum çağrısında, “Sağlık, ekonomi ve çevre gibi alanlarda ciddi sorunlarımız var ve aksiyon almamız gerekiyor” ifadeleri kullanıldı. Çağrıda bu alanlarda yükün ağırlıklı olarak orta sınıfın üzerine kaldığı ifade edildi.
İş örgütleri yasa tasarısına sert bir şekilde karşı çıkarken, Pazar günü kentte yapılan referandumda halkın yüzde 55.2’si hayır oyu verdi. Yasanın geçmesi durumunda pek çok zenginin İsviçre’nin farklı bölgelerine taşınması bekleniyordu. Resmi rakamlara göre Cenevre’de yaşayan 500 bin vatandaşın 19 bini milyoner.
CENEVRE BÜTÇE FAZLASI VERİYOR
Bu 19 bin insan arasından 4 bin 200 ila 10 bininin servetinin 3 milyon İsviçre Frangı’nın üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Tasarıya karşı olan çevreler Cenevre hükümetinin her yıl bütçe fazlası verdiğini belirtiyor. Kantonun Ekonomi Bakanı Nathalie Fontanet, “Bu tasarı Covid-19 zamanında verilmişti, geçen yıllarda vergi gelirlerimiz yükseldi” ifadelerini kullanıyor.
Norveç’in başkenti Oslo şu sıralar zenginleri favori mekanlarından değil.
Norveç geçen yıl zenginlerden aldığı ek servet vergisini yüzde 1’den yüzde 1.1’e çıkarmıştı. Sadece 0.1 puanlık artış bile pek çok zenginin servetlerini bu ülkeden çıkarmasına sebep olmuştu. Cenevre Ticaret Odası Başkanı Vincent Subilia, “Norveç sendromu yaşamak istemiyoruz. Bu demagojik ve ideolojik oylama ertelenmeli. Cenevre’nin varlıklı insanları tehlikeye atılıyor” ifadelerini kullandı.
BIDEN: ZENGİNLERİN ÜZERİNE DAHA FAZLA GİDECEĞİM
Bugün zenginlerden daha fazla vergi alınması ABD’de de oldukça popüler bir konu. ABD Başkanı Joe Biden 2024 kampanyasının önemli bir bölümünü zenginlerden daha fazla vergi alma vaadi oluşturuyor. Dünyanın en zengin insanı Elon Musk ise bunun orta sınıfa zarar vereceğini düşünüyor.
Musk, “Hükümetin aşırı harcamalarının yükü orta sınıfa düşecektir. Onlar maaşlarını almadan kesilen vergilerden kaçamıyorlar” ifadelerini kullanıyor. Biden özellikle geçen hafta sonu düzenlediği bir mitingde sendikacılara seslenerek vergiler konusunda zenginlerin üzerine daha fazla gideceğinin sözünü verdi.
2021 yılı itibarıyla 36 OECD ülkesinin sadece 5 tanesinde servet vergisi uygulanıyor. Bunlar Fransa, Norveç, İspanya, İsviçre ve Kolombiya. Pek çok ülke servet vergisi olarak ekstra bir vergi uygulamasa da örneğin Türkiye’de olduğu gibi ücretli çalışanların maaşları yükseldikçe daha yüksek vergilik dilime girerek, brüt maaşlarının önemli bir kısmını vergi olarak ödüyorlar.
Belçika’da 500 bin eurounun üzerinde varlığını bankalarda tutan kişiler bu varlıkların yüzde 0.15’ini yıllık vergi olarak devlete yatırıyor.
NORVEÇ’TEN 30 MİLYONER KAÇTI
Yukarıda bahsedilen Norveç örneğine dönülecek olursa Norveç’te 2022 yılında 30 milyoner servet vergisinin artırılması dolayısı ile ülkeyi terk etti. Bu son 13 yılda ülkeden çıkan milyoner sayısından daha fazla. Norveç’ten çıkan bu insanların önemli bir bölümü servetlerini görece düşük vergilerin olduğu İsviçre’ye taşıdı.
Yaklaşık 2 milyar dolar serveti olan Norveçli iş insanı Kjell Inge Rokke, “Lugano’yu yeni evim olarak seçtim. Daha düşük vergiler olduğu için değil, Avrupa’da çok merkezi bir noktada. İtalya’ya yakınım. Pek çok şirketime bir tık uzaktayım” ifadelerini kullandı. Rokke 2021 yılında Norveç’in en fazla vergi ödeyen kişisi konumundaydı. Norveç İşletme Fakültesi’nde (Norwegian Business School) Profesör olarak görev yapan Ole Gjems-Onstad’a göre; Norveç vatandaşları en iyi yatırımcıların yurt dışına çıkmasından çok da memnun değiller.
Kaynaklar: Bloomberg, The Guardian, Dagens Naeringsliv, OECD, Kriptokoin.com
