Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın Teoman Duralı’yı Anma” programında konuştu Açıklaması

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, merhum filozof-mütefekkir Teoman Duralı’ya ait, “Teoman Hoca, Türkçe lisanının cihanı içerisinde ideoloji, bilim yapmanın mümkün olduğunu, mümkün olmanın ötesinde bir zaruret ve vazife olduğunu öğretmiş bir düşünürdü.” dedi.

Kalın, İbn Haldun Üniversitesinin düzenlediği “Merhum Teoman Duralı’yı Anma” programına çevrim içi katıldı.

Duralı’nın hem derslerinde hem kitaplarında hem de yapıtlarındaki “temelleri kadim Yunan’da atılan ideoloji bilim terkibinin tepeye ve nirengi noktasına İslam fikir geleneğinde ulaştığı” görüşün, savunduğu ana tezlerden biri olduğunu söyledi.

Kalın, Duralı’nın bunu çok değerli bir öteki boyutla temellendirdiğini belirterek,”Hoca’nın genel yaklaşımı ideoloji, bilim ve varlığın ne olduğuna, nasıl olduğuna dair büyük soruların yanıtlarını verirken, ‘Nasıl yaşamalıyız?’ sorusunun lakin ve lakin din ve ahlak temelli bir bakış açısıyla ortaya konabileceği fikri üzerine dayanırdı. Burada Hoca’nın Kant’çı boyutunu, Kant’a olan yakınlığını görmek mümkün. Bizim geleneğimizde ideoloji bilim biçiminin, düşünme formunun, biçiminin, nirengi noktası olarak Teoman Hoca’nın Gazali’yi tespit etmesi de ayrıyeten üzerinde durulması gereken bir bahistir diye düşünüyorum.” tabirlerini kullandı.

Gazali’nin, bilim ideoloji ve niyet geleneği açısından biraz ihmal edildiğini ve biraz yanlış anlaşıldığını düşündüğünü aktaran Kalın, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Hoca da bu yüzden ideoloji biliminin bizdeki nirengi noktasının Gazali olduğunu söylerdi. Bilhassa Hoca’nın zihnindeki tertip açısından baktığımızda yani bir tarafta ideoloji bilimi öbür tarafta dini, manevi, ahlaki, mistik öğretilerin bir ortada bulunması açısından bakıldığında Gazali sahiden de bir nirengi noktasıdır, bir buluşma noktasıdır. Bütün bu farklı eğilimlerin, fikirlerin, geleneklerin terkip edildiği, sentezlendiği bir büyük ve fikri bakış açısıdır. O yüzden Gazali konusunda yaptığı vurgunun hem geleneği anlamak hem bugünü manalandırmak açısından çok değerli olduğu kanaatindeyim.”

“Türkçe lisanının kainatı içerisinde ideoloji yapmanın mümkün olduğunu gösterdi”

Kalın, Teoman Hoca’nın, Türkçe lisanının kainatı içerisinde ideoloji, bilim yapmanın mümkün olduğunu, mümkün olmanın ötesinde bir zaruret ve misyon olduğunu da öğretmiş bir düşünür olduğuna işaret etti.

“Türkçe ile ideoloji, bilim, sanat tarihi, mühendislik, yazılım yapılmaz.” üzere kelamların ortaya atıldığı uzun fetret evresinden sonra Teoman Hoca’nın, çok güçlü lisan bilgisiyle, farklı lisanlara olan hakimiyetiyle ve kendi lisan dünyası olan Türkçe ile özgün bir felsefi lisan inşa etmenin, düşünmenin, üretmenin mümkün olduğunu herkese gösterdiğini söz eden Kalın, şunları söyledi:

“Derslerine katılanlar, konuşmalarını dinleyenler, sohbetlerinde bulunanlar, hatırlayacaklardır ve teslim edeceklerdir: Hoca’nın kendini tabir etme kabiliyeti lisanımızın imkan ve kabiliyetlerinin ne kadar güçlü olduğunu örneklemesi açısından da son derece değerliydi. Bunu bilhassa vurgulamak istiyorum zira bizim kendi lisan dünyamızdaki arayışımızla hala devam ediyor. Bütünüyle sonlanmış bir arayış değil. Zati tabiatı gereği sonlanmaması gereken, her gün yine bir ruh üfleyebilmek için de devam etmesi gereken bir hareket. Hoca’nın, Türkçe lisan cihanı içerisinde felsefi kanıyı temellendirmek için verdiği gayretin çok değerli olduğunu da söz etmek istiyorum. “

“Özgünlüğünüz özgürlüğünüzdür”

Hoca’nın daima “Ne iş yaparsanız yapın, hangi alanda çalışırsanız çalışın özgün olmak özgür olmaktır. Özgünlüğünüz özgürlüğünüzdür. Özgürlüğünüzün sonlarını da bir manada sizin özgünlüğünüz belirler. Özgün olduğunuz oranda özgürsünüz.” dediğini hatırlatan Kalın, “Kavramsal özgürlüğünüz, zihinsel özgürlüğünüz lakin sizin kendinize özgün, kendinize ilişkin bir fikir dünyası inşa etmenizle mümkündür. Aksi halde oburlarının söz ve kavramlarıyla kendinizi söz etmeye mahkum olduğunuzda kendinizi de kaybedersiniz. Oburlarının lisan, fikir dünyasına nüfuz da edemezsiniz. Zira o dünyada daima bir yabancı, daima bir mülteci, daima bir sığınmacı olarak kalırsınız. İnsan kendi lisan kainatı içerisinde düşünüp üretebildiği oranda özgünleşir, özgürleşir ve derinlik kazanır.” değerlendirmesinde bulundu.

Kalın, Teoman Hoca’nın hoş bir miras bıraktığına işaret ederek, “Çok uygun bir hocaydı, derslerine çok yeterli hazırlanıp gelirdi. Toplumun tamamının siyasi görüşlerinden bağımsız olarak sevdiği, saydığı, önemsediği, sahip çıktığı, kulak kabarttığı bir insan olarak ayrıldı ortamızdan. Ben tekrar bu vesileyle kendisini rahmetle, minnetle yad ediyorum.” dedi.